پیش از انفجار بزرگ چه چیزی وجود داشت؟

پاسخ استاندارد اخترشناسان همیشه این بوده که این سؤال بی معنی است؛ همان طور که معنایی ندارد اگر بپرسیم در شمالِ قطب شمال چه چیزی وجود دارد. اما این رویکرد در حال تغییر است. اکنون نظریه های بسیاری مطرح می شوند که فرضشان نه تنها بر وجود زمانی پیش از انفجار بزرگ بلکه حتی بر وجود عالم های دیگر (پیش از عالم ما) استوار است.

نظریه انفجار بزرگ یا مهبانگ (Big Bang) نظریه ای محکم و جا افتاده ای است که تحول عالم رااز 13/8 میلیارد سال پیش که کل عالم به اندازه اتمی بیش نبوده به بعد شرح می دهد. اما این نظریه درباره این که عالم چرا و چگونه آغاز شد، یا پیش از آن چه چیزی وجود داشت، حرفی نمی زند. ممکن است زمان و فضا آن گونه که ما آن ها را می شناسیم در حین انفجار بزرگ خلق شده باشند. اما این موضوع وجود چیزی پیش از انفجار بزرگ را رد نمی کند.

فیلسوف یونان باستان، پارمنیدس می گفت : «از هیچ, هیچ به وجود می آید» (یا معادل آن : «از هیچ، هیچی به وجود نمی آید»). همین اندیشه در علم هم به کار گرفته می شود و نمی توان توضیح داد چطور ممکن استعالمی که از هیچ پدید آمده باشد در نتیجه به مرور کیهان بیشتری به این فکر افتادند که شاید چیزی بوده که موجب رخ دادن انفجار بزرگ شده است؛ نظریه های چندی برای یافتن این پاسخ این پرسش ارائه شده اند.

یکی از نظریه ها تورم ازلی ــ ابدی نام دارد که فرض می کند عالم های در حال انبساط به طور پیوسته در خلإ پدید می آیند و  هر کدام مانند حبابی منبسط می شوند. این نظریه می گویدعالم ما فقط در یکی از این حباب ها وجود دارد، در حالی که عالم های دیگری هم در حباب های مجزای دیگر وجود دارند. اما همه این عالم های دیگر آن قدردر فضا زمان از یکدیگر دورند که برقرار شدن ارتباط میان آن ها ممکن نیست. خلإ هم با سرعت فوق العاده بالایی منبسط می شود و موجب باز هم بیشتر شدن فاصله میان عالم ها می شود.

دیگر نظریه ها حول این مفهوم شکل گرفته اند که عالم های متوالی وجود دارند که مدام متولد و نابود و باز متولد می شوند. چنین نظریه هایی اگر اثبات شوند توضیحی درباره آنچه پیش از انفجار بزرگ بود ارائه می دهند ولی معمای بنیادی تری مطرح در این جا را حل نمی کنند: اصلا چرا به جای هیچ چیزی وجود دار؟